Managementkwaliteiten partner beter benutten
Hoveniersbedrijf vaak onderdeel van woon/werkhuishouding
Een hovenier staat er nooit alleen voor. Een hoveniersbedrijf vormt vrijwel altijd een onderdeel van een woon/werkhuishouding, geleid door een managementteam van twee personen: de hovenier en zijn partner. Duidelijke afspraken binnen dit team zijn belangrijk. Niet alleen voor het resultaat van het bedrijf, maar ook voor de voldoening die beide leden van managementteam uit hun werk halen.
De producten, of beter diensten, van het hoveniersbedrijf zijn de belangrijkste opbrengstendragers van de woon/werkhuishouding. Voor het voortbestaan ervan zijn ze echter niet de belangrijkste. Een schoon huis, goede maaltijden en tevreden managers, medewerkers en kinderen vormen evengoed onmisbare ‘producten’. Als de kwaliteit van deze ‘producten’ te wensen overlaat, heeft dat al snel gevolgen voor de kwaliteit van de opbrengstendragers. Een goed draaiende woon/werkhuishouding zorgt voor meer voldoening en betere financiële resultaten.
Dubbelfunctie
Een hoveniersbedrijf zonder steun en medewerking van de partner is ondenkbaar. Bedrijf en huishouding vormen een eenheid, waarin de hovenier verantwoordelijk is voor het vakmatige werk. Terwijl de hovenier op pad is, regelt zijn partner de dagelijkse gang van zaken in de woon/werkhuishouding. In feite neemt zij de interne organisatie voor haar rekening, vaak zonder dat daar een duidelijke afspraak aan ten grondslag ligt. De verantwoordelijkheid van deze dubbelfunctie is zwaar. Voor de oplossing van tal van problemen is zij op zichzelf aangewezen. Als medemanager is zij onmisbaar, maar haar bijdrage levert niet altijd de noodzakelijke voldoening op.
De huishoudende hovenier
De verdeling van de verantwoordelijkheden tussen de hovenier en zijn partner is vaak niet duidelijk geregeld. Natuurlijk heeft ieder zijn of haar eigen taken. Het uitvoeren van taken is echter iets heel anders dan het dragen van verantwoordelijkheden. Dit geldt zowel voor de meewerkende partner als voor de huishoudende hovenier. Veel verantwoordelijkheden blijven zweven en dit kan onvrede opleveren. De vrouw doet bijvoorbeeld de administratie maar ze heeft niet voldoende informatie om de rekeningen te versturen. Of ze wil nacalculatie's maken maar de begrotingen zijn niet duidelijk. De vrouw signaleert bepaalde problemen in het hoveniersbedrijf maar heeft het gevoel dat er niet naar haar wordt geluisterd. Of de hovenier maakt pas schoon als zijn partner het vraagt.
Zakelijke afspraken
Om een woon/werkhuishouding goed te laten functioneren zijn binnen het managementteam duidelijk afspraken nodig. Heldere afspraken, waarop beide partners zakelijk aanspreekbaar zijn. Niet alleen voor het hoveniersbedrijf, maar juist ook voor de andere onderdelen van de woon/werkhuishoudingen. Dat is soms moeilijk, omdat de managers zo dicht bij elkaar staan. Verschillen van inzicht krijgen daardoor gemakkelijk een persoonlijke lading. Openstaan voor elkaars zakelijke argumenten is een voorwaarde om samen in een team te werken. Die zakelijke argumenten moeten in de discussie dan de boventoon voeren.
Rollen
Het maken van zakelijke afspraken wordt gemakkelijker als de partner de verschillende rollen onderscheidt die zij binnen de woon/werkhuishouding vervult. Is zij degene die ondersteunt of heeft ze vooral een waarschuwende rol? Is ze medebeslisser, en op welke gebieden? Heeft ze daadwerkelijk een plaats in het managementteam of is haar werk vooral gericht op het mogelijk maken van het werk van de hovenier? Of is zij er om al het werk op te pakken wat de hovenier laat liggen? De belangrijkste vraag is, of ze zich prettig voelt bij haar taken en verantwoordelijkheden. De onderlinge werkverdeling heeft zich in de loop der jaren ontwikkeld. Verandering brengen in een gegroeide situatie is moeilijk. De eerste stap in de verandering zal van de vrouw moeten komen. Zij moet een keuze maken voor de rollen die ze wel of niet wil vervullen. Vervolgens kijkt zij samen met haar partner naar de taakverdeling die hieruit voortvloeit. Wie is waar verantwoordelijk voor? Belangrijk is dan dat de partners verantwoordelijkheden, die bij de ander liggen, ook los durven laten. Soms zullen hierdoor zaken in het honderd lopen. Fouten zijn echter niet te vermijden. Degene die de verantwoordelijkheid op dat moment draagt, dient in principe de problemen op te lossen. Dat is dus niet per definitie de vrouw.
Vrijheden
De woon/werkhuishouding biedt veel vrijheden. In de praktijk worden deze echter maar weinig gebruikt. De mogelijkheid om de eigen werktijden te bepalen wordt bijvoorbeeld vooral vertaald in het maken van veel uren. Dit geldt zowel voor de hovenier als voor zijn partner. Toch is het belangrijk om het juiste evenwicht te vinden tussen werken en niet werken. En juist in hun eigen organisatie kunnen man en vrouw zelf bepalen wanneer het tijd is om vrij te nemen. Werknemers en de kinderen hebben tenslotte ook niet voor niets vrije dagen. In de praktijk is dit moeilijk te verwezenlijken. Een praktisch hulpmiddel is het stellen van een maximaal aantal werkuren per week van de hovenier en zijn partner. Het werken met een weekplanner helpt hierbij. Een andere mogelijkheid is af en toe ‘gewoon’ een ochtend samen vrij te nemen, zelfs al kan dat eigenlijk niet. Een andere vrijheid is de onderlinge verdeling van het werk. De traditionele indeling is hierbij niet de enige mogelijkheid. Ook zonder vaktechnische achtergrond kan de partner in de tuinen meewerken als zij dit leuk vindt. Over de schouder van de stagiaires kan zij het vak mee leren. Dat betekent een meerwaarde die alleen gehaald wordt als ook de andere taken van de woon/werkhuishouding worden herverdeeld. Een kwestie van kiezen.
Man en vrouw die samen het managementteam vormen van een woon/werkhuishouding hebben zakelijke afspraken nodig. Die afspraken hebben betrekking op de hele woon/werkhuishouding. Vooral voor de partner van de hovenier is het belangrijk om na te gaan of ze zich prettig voelt bij de verdeling van taken en verantwoordelijkheden. Een team waarin de vrouw een door haarzelf gekozen rol vervult levert meer voldoening, financieel resultaat en kwaliteit.
José Koster & Joost van Dijk
